Theo phân tích của McKinsey, nếu tỷ lệ phụ nữ trong các công việc công nghệ ở châu Âu tăng gấp đôi lên 45% vào năm 2027, GDP của châu Âu có thể tăng thêm từ 260 đến 600 tỷ Euro. Hiện tại, chỉ 38% sinh viên tốt nghiệp các ngành STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học) ở châu Âu là phụ nữ, và trong các lĩnh vực có nhu cầu cao về tài năng công nghệ, tỷ lệ phụ nữ chỉ chiếm 8%.

Tăng tỷ lệ phụ nữ trong các công việc công nghệ có thể là một giải pháp để củng cố khả năng đổi mới của châu Âu. Dự kiến từ nay đến năm 2027, châu Âu sẽ thiếu từ 1,4 đến 3,9 triệu lao động trong lĩnh vực công nghệ, riêng tại Đức con số này là 780.000. Nhu cầu ngày càng tăng về tài năng công nghệ ở châu Âu không thể được đáp ứng chỉ bằng nguồn tài năng hiện tại chủ yếu là nam giới. Tuy nhiên, nếu 27 quốc gia thành viên EU có thể tăng tỷ lệ phụ nữ trong các vai trò công nghệ từ 22% hiện nay lên 45% vào năm 2027 - tương đương với 3,9 triệu phụ nữ bổ sung trong các vai trò công nghệ - GDP của châu Âu có thể tăng thêm từ 260 đến 600 tỷ Euro. Đây là kết quả từ một nghiên cứu của McKinsey & Company với tiêu đề “Women in tech: The best bet to solve Europe's talent shortage” (Phụ nữ trong công nghệ: Giải pháp tốt nhất để giải quyết tình trạng thiếu hụt tài năng của châu Âu).

"Sự thiếu đa dạng giới tính trong lĩnh vực công nghệ của châu Âu dẫn đến những bất lợi đáng kể cho người lao động, sự đổi mới và toàn xã hội châu Âu", ông Sven Blumberg, Đối tác cao cấp tại văn phòng McKinsey & Company ở Düsseldorf và là một trong những tác giả của nghiên cứu, cho biết. Hình ảnh trong các công ty công nghệ có vẻ tích cực hơn, nhưng với tỷ lệ phụ nữ là 37%, sự đa dạng giới tính vẫn còn rất thấp trong ngành công nghệ châu Âu, đặc biệt khi xét đến tất cả các vai trò trong doanh nghiệp.

Vấn đề này có thể trở nên trầm trọng hơn trong tương lai. Từ năm 2016, số lượng nữ sinh viên tốt nghiệp các ngành STEM đã ngừng tăng. Ví dụ, tỷ lệ nữ sinh viên tốt nghiệp cử nhân các ngành STEM năm 2016 là 33% và đã giảm xuống còn 32% vào năm 2020. Hơn nữa, trong các công việc hoặc lĩnh vực có yêu cầu công nghệ rõ ràng (như Cloud hay DevOps), với tốc độ tăng trưởng nhanh và nhu cầu cao về tài năng công nghệ, tỷ lệ phụ nữ là rất ít. Nếu không có các biện pháp can thiệp, tỷ lệ phụ nữ trong các phân khúc công nghệ ở châu Âu có thể giảm xuống còn 21% vào năm 2027.

Để xác định những điểm mà phụ nữ rơi khỏi nguồn tài năng công nghệ, nghiên cứu đã xem xét cả lĩnh vực giáo dục - từ giáo dục phổ thông đến đại học - và lực lượng lao động trong EU. Dữ liệu được thu thập từ hai nguồn chính: một phân tích dữ liệu về giáo dục phổ thông và học thuật của 27 quốc gia thành viên EU và một tập dữ liệu từ 

, một nền tảng AI cho phát triển tài năng. Tập dữ liệu này bao gồm hơn 60 triệu hồ sơ nhân viên châu Âu đã được ẩn danh và hơn một triệu hồ sơ công nghệ.

Giáo dục phổ thông và đại học là rào cản đầu tiên cho các bé gái và phụ nữ

"Trong giai đoạn giáo dục tiểu học và trung học, không có bằng chứng nào cho thấy các bé trai giỏi Toán hoặc Tin học hơn các bạn nữ cùng lớp," bà Melanie Krawina, cố vấn từ văn phòng McKinsey tại Vienna và là một trong những tác giả của nghiên cứu, cho biết. Mặc dù sự bình đẳng sau khi hoàn thành giáo dục phổ thông, nhưng có một sự giảm sút đáng kể đầu tiên (-18 điểm phần trăm) ở phụ nữ đăng ký vào các ngành học MINT (Toán học, Tin học, Khoa học tự nhiên và Kỹ thuật) ở đại học. Sự giảm sút này còn nghiêm trọng hơn với -31 điểm phần trăm ở những phụ nữ trẻ theo học các ngành IKT (Công nghệ thông tin và Truyền thông). Sự giảm sút này có khả năng tạo ra một chu kỳ suy giảm tự thân. Vì chỉ có 19% sinh viên nữ trong các ngành học IKT, họ bị cô lập trong số đông sinh viên nam và dễ bị bỏ qua trước khi có thể hoàn thành chương trình học của mình.

Tuy nhiên, có sự khác biệt rõ rệt giữa các quốc gia thành viên EU: Trong khi các quốc gia Bắc Âu và Đông Âu gần như đạt được sự cân bằng giới tính trong lĩnh vực MINT, các quốc gia Nam Âu và Trung Âu lại tụt hậu. Chẳng hạn, Đức với tỷ lệ nữ giới chiếm 22% trong các bằng cử nhân MINT, thấp hơn đáng kể so với mức trung bình của EU (32%). Các vị trí đứng đầu thuộc về Hy Lạp (41%), Thụy Điển (41%), Estonia (40%) và Ba Lan (40%).

Nguyên nhân của sự phát triển không đồng đều này chủ yếu do các định kiến và nhận thức sai lầm của xã hội về khả năng MINT của các bé gái so với các bé trai. "Các bé gái thường được cho là có khả năng MINT kém hơn các bé trai. Kết hợp với ảnh hưởng của các định kiến chung và thiếu các hình mẫu nữ giới, những định kiến này dẫn đến áp lực kỳ vọng cao hơn cùng với sự hỗ trợ ít hơn từ giáo viên, bạn học hoặc cha mẹ dành cho các bé gái và phụ nữ," bà Melanie Krawina chia sẻ.

Bắt đầu sự nghiệp làm giảm tỷ lệ phụ nữ trong các lĩnh vực công nghệ một cách rõ rệt

Điểm sụt giảm thứ hai xuất hiện sau khi hoàn thành giáo dục đại học. Các phân tích của các tác giả nghiên cứu cho thấy chỉ có 23% nữ sinh tốt nghiệp các ngành MINT (Toán học, Tin học, Khoa học tự nhiên và Kỹ thuật) tiếp nhận một vai trò công nghệ khi bắt đầu sự nghiệp. Đối với nam giới, tỷ lệ này gần gấp đôi, đạt 44%. Một cái nhìn vào từng hồ sơ cho thấy sự phân bố không đồng đều chi tiết hơn: Trong lĩnh vực quản lý sản phẩm và thiết kế UX/UI, tỷ lệ phụ nữ là 46%. Các công việc liên quan chặt chẽ đến dữ liệu, như Kỹ thuật dữ liệu, Khoa học dữ liệu hoặc Phân tích dữ liệu, có tỷ lệ phụ nữ là 30%. Trong các lĩnh vực có nhu cầu phát triển nhanh nhất, phụ nữ chỉ chiếm một phần nhỏ. Điều này đúng với tỷ lệ phụ nữ 8% trong các lĩnh vực như DevOps và Cloud.

Hình ảnh có phần tích cực hơn trong các công ty công nghệ thuần túy: Tại đây, tỷ lệ phụ nữ trên tất cả các nhóm công việc là khoảng 37%. Các công ty mạng xã hội đứng đầu với tỷ lệ phụ nữ chiếm 50% tổng số nhân viên. Tuy nhiên, mô hình chung vẫn không thay đổi: Ngay cả trong các công ty công nghệ thuần túy, chỉ có một trong bốn vai trò công nghệ được đảm nhận bởi phụ nữ.

Bốn biện pháp để tăng cường đa dạng hóa trong các công việc công nghệ của châu Âu

"Phụ nữ có thể giúp giải quyết thách thức về nhân tài ở châu Âu. Câu hỏi là liệu các công ty châu Âu có thể lấp đầy khoảng trống tài năng nữ trong lĩnh vực công nghệ hay không. Lựa chọn duy nhất cho các công ty công nghệ châu Âu là đa dạng hóa nguồn nhân tài của họ. Điều này có nghĩa là: Đầu tư nhiều hơn vào những tài năng chưa được chú trọng trước đây. Chỉ với sự đa dạng hơn trong các công việc công nghệ của châu Âu, chúng ta mới có thể tăng cường lợi thế cạnh tranh của mình," Henning Soller, đối tác từ văn phòng McKinsey tại Frankfurt và là một trong những tác giả của nghiên cứu cho biết.

Mặc dù không có giải pháp nhanh chóng để tăng cường đa dạng giới tính trong các ngành MINT (Toán học, Tin học, Khoa học tự nhiên và Kỹ thuật) và các công việc công nghệ, các tác giả nghiên cứu đã xác định bốn lĩnh vực hành động có thể giảm thiểu sự mất cân bằng này một cách rõ rệt. Các đề xuất biện pháp cụ thể có thể được tìm thấy trong văn bản nghiên cứu. Dưới đây là một cái nhìn đầu tiên:

Tạo điều kiện – Giúp phụ nữ trong lĩnh vực công nghệ thành công tại nơi làm việc

 Các công ty có thể tăng số lượng phụ nữ trong các vị trí công nghệ lên 480.000, đạt 1 triệu, bằng cách tạo ra một văn hóa hỗ trợ từ các nhà lãnh đạo nam, giúp phụ nữ có thể thành công trong lực lượng lao động kỹ thuật số ngày nay. Các biện pháp này bao gồm tài trợ hiệu quả, giảm thiểu định kiến và thiên kiến nhận thức, các mô hình làm việc linh hoạt và hỗ trợ chăm sóc trẻ em.

Giữ chân – Tạo động lực để phụ nữ ở lại trong các vai trò công nghệ

 Hơn một nửa số phụ nữ trong lĩnh vực công nghệ rời khỏi ngành trước khi đạt đến giữa sự nghiệp của họ, gấp đôi so với nam giới. Sự mất cân bằng này dẫn đến việc rất ít phụ nữ đạt được các vị trí lãnh đạo. Bằng cách giải quyết vấn đề này, các công ty châu Âu có thể tăng số lượng phụ nữ trong lĩnh vực công nghệ lên 370.000, đạt 440.000. Một phần của giải pháp có thể là: Đưa việc giữ chân nhân tài nữ trở thành một chỉ số hiệu suất quan trọng để đánh giá các nhà lãnh đạo.

Phát triển – Đào tạo thêm nhân tài từ các nguồn không truyền thống

 Các công ty có thể tăng số lượng phụ nữ trong các vị trí công nghệ lên 530.000, đạt 1,8 triệu vào năm 2027 bằng cách tuyển dụng từ các nguồn nhân tài chưa được khai thác nhưng có liên quan, đào tạo và phát triển kỹ năng công nghệ cho họ. Đặc biệt, các công ty công nghệ lớn đang dẫn đầu chiến lược này. Điều này áp dụng cho cả phụ nữ có và không có nền tảng MINT.

Tăng cường – Giảm tỷ lệ bỏ học trong các chương trình MINT

 Để đạt được sự thay đổi đáng kể, cần tăng số lượng nữ sinh hoàn thành thành công các chương trình MINT. Các chương trình thực tập tốt hơn, tư vấn và hướng dẫn cho phụ nữ trong quá trình chuẩn bị gia nhập thị trường lao động và tuyển dụng chủ động phụ nữ để làm việc trong các dự án sáng tạo ở các vị trí lãnh đạo có thể mang lại cải thiện đáng kể. Các chương trình như vậy có thể giúp tăng số lượng phụ nữ trong lĩnh vực công nghệ từ 225.000 lên 695.000. Song song đó, cũng cần giải quyết các vấn đề bỏ học sớm trong giáo dục tiểu học và trung học.

Khoảng cách tài năng công nghệ nữ: Chỉ 22% tổng số công việc công nghệ ở Châu Âu do phụ nữ nắm giữ